سواپ (swap) ✔️ یا نرخ بهره شبانه چیست؟

برای معامله گرانی که استراتژی معاملاتی آن‌ها به گونه‌ای است که معاملاتشان در فارکس بیش از یک روز باز می‌ماند، بهتر است حتما با مفهوم سواپ (swap) یا نرخ بهره شبانه آشنا شوند. چرا که نرخ بهره شبانه به برخی از معاملات در فارکس تعلق می‌گیرد و سود و زیان جانبی را به معامالات تحمیل می‌کند. از این رو در این مطلب آموزش فارکس برای این دسته از افراد که به دنبال تعریف جامع و کاملی از سوآپ هستند، اطلاعات کلیدی در این زمینه ارائه شده است. با مطالعه این مقاله می‌توانید بدانید سواپ (swap) یا نرخ بهره شبانه چیست؟ و در چه حساب‌هایی سواپ دریافت نمی‌شود و نیز اطلاعات کلیدی در این زمینه کسب کنید.

سواپ (swap) چیست؟

بر اساس قوانین اقتصادی هر کشور، در بازه‌های زمانی خاصی با توجه به وضعیت اقتصادی و سیاست‌های بانک مرکزی مبنی بر سیاست انبساطی و انقباضی، نرخ بهره بانکی تعیین می‌شود (خیلی سخت بود 🤯). مفهوم سواپ در بازار ارزها (فارکس) و نیز کارگزاری‌های که در آن‌ها معاملات CFD صورت می‌گیرد به کار می‌رود. سواپ بیانگر تفاوت نرخ بهره بین دو کشور است.

همانطور که می‌دانیم بازار فارکس، بازاری است که ارزها در آن تبادل می‌شوند. در این بازار بروکرهای فارکس واسطه بین افراد و بانک‌ها هستند. بر اساس قانون بانک‌های مرکزی، بعد از اتمام روز معاملاتی همه حساب‌ها تسویه می‌شوند. منظور از روز معاملاتی، همان تایم ۲۴ساعته به وقت محلی بروکر فارکس است. در این معاملات بر اساس اینکه چه جفت ارزهایی با یکدیگر معامله شده‌اند، سواپ مثبت یا منفی به معامله تعلق می‌گیرد. نرخ بهره در معامله بر اساس تفاوت بهره میان ارزهای دو کشور تعیین می‌شود.

در پایان هر روز معاملاتی و شروع روز بعد (یعنی ساعت ۰۰:۰۰ به وقت محلی بروکر) برای معاملات باز، مبلغی به عنوان سواپ تعلق می‌گیرد. چنانچه تا قبل از اتمام روز معاملاتی بروکر، معامله بسته شود میزان هزینه سواپ صفر خواهد بود.

انتقال معامله به روزهای بعد به فاکتورهای زیر بستگی دارد:

• نرخ بهره کنونی در کشورهایی که ارز آن‌ها در جفت ارز مورد معامله وجود دارد.
• نوسانات و تحرکات قیمتی جفت ارز
• میزان سواپ بروکر طرف مقابل
• وضعیت قراردادهای فوروارد در بازار فارکس

سواپ مثبت

زمانی نرخ سواپ مثبت خواهد بود که معامله‌گر ارز با بهره بالا خریداری نموده و ارز با بهره پایین را می‌فروشد. در چنین معامله ای، در واقع معامله‌گر ارز با نرخ بهره پایین را قرض گرفته و آن را به دارایی با نرخ بهره بالاتر تبدیل نموده است. بنابراین بروکر به اندازه سواپ مبلغی را به معامله‌گر پرداخت می‌نماید.

سواپ مثبت فرصتی را جهت پوشش هزینه‌هایی مثل کارمزد معاملات به وجود می‌آورد.

سواپ منفی

زمانی نرخ سواپ منفی می‌شود که معامله‌گر ارزی را با بهره پایین خریداری نموده و ارز با بهره بالا را می‌فروشد. در چنین معامله ای، در واقع معامله‌گر ارز با نرخ بهره بالا را قرض گرفته و آن را به دارایی با نرخ بازدهی پایین‌تر تبدیل نموده است. بنابراین در سواپ منفی معامله‌گر بایستی نرخ بهره ارزی را که قرض گرفته است، در قالب سواپ (swap) پرداخت کند.

تاثیر نرخ بهره شبانه (swap) بر روی انتقال معاملات به روز بعد

جهت بررسی تاثیر نرخ بهره شبانه (swap) بر روی انتقال معاملات به روز بعد، فرض کنید نرخ بهره بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا (Fed) برابر ۳.۵٪ و نرخ بهره بانک مرکزی اروپا (ECB) معادل ۴.۲۵٪ است. معامله‌گری در بازار فارکس یک پوزیشن کوتاه مدت فروش از جفت ارز یورو/دلار آمریکا برای یک لات باز می‌کند. در این معامله معامله‌گر در واقع مبلغی معادل ۱۰۰ هزار یورو با نرخ بهره ۴.۲۵٪ را از بروکر وام می‌گیرد. در زمان فروش این جفت ارز در حقیقت معامله گر، در حال خریداری دلار آمریکا است، که با نرخ بهره ۳.۵٪ سود خواهد داد.

چنانچه نرخ بهره ارز خریداری شده از بهره ارز فروخته شده بیشتر باشد، میزان سود به حساب تریدر واریز می‌شود. البته در عمل این موضوع اتفاق نمی‌افتد چرا که مبلغی از آن توسط بروکر به عنوان کارمزد معاملات کسر می‌شود.

در مثال فوق، تفاوت نرخ بهره جفت ارز یورو / دلار آمریکا برابر با ۰.۷۵٪ است. (۳.۵٪ – ۴.۲۵٪) حال اگر بروکر مبلغ ۰.۲۵٪ نیز برای هزینه انتقل معاملات به روز بعد تعیین نموده باشد، در این صورت معامله‌گر می‌تواند معاملات خود را با نرخ بهره ۱ درصدی (. ۰۲۵٪ +۰.۷۵٪) به روز بعد منتقل کند، که از این مبلغ به عنوان سوآپ یا نرخ بهره شبانه یاد می‌شود.

نحوه کار سواپ در فارکس چیست؟

همانطور که قبلا اشاره شد، برای انجام معاملات در بازار فارکس معامله گران نمی‌توانند به تنهایی اقدام به خرید و فروش سهام کنند. بروکرها واسطه‌هایی هستند که به واسطه آنها معامله گران می‌توانند معاملات خود را انجام دهند.

بروکر برای خرید سهام مورد نظر معامله گران و فروش آن‌ها و تامین بودجه لازم، بایستی به یک حساب معتبر تکیه داشته باشد. از آنجایی که تعداد معامله گران در این بروکرها بسیار بالاست، بنابراین زمانی که بودجه مورد نظر جهت خرید و فروش معاملات در تعداد معامله گران ضرب شود، مبلغ بالایی خواهد بود که عملا بروکر قادر به تامین این بودجه نخواهد بود. بنابراین جهت رفع این مشکل، بروکر وام یک روزه‌ای را از یک بانک معتبر دریافت می‌کند. این وام از بروکر پشتیبانی می‌کند.

به پشتوانه این وام، بروکر سفارش‌های خرید و فرش مشتریان خود را انجام می‌دهد. اما این وام دارای بهره‌ای است که بایستی پرداخت شود. سهم معامله گران از پرداخت بهره این وام سواپ نامیده می‌شود.

نکته مهم در مورد سواپ این است که معامله گران برای همه معاملات خود نیازی به پرداخت سواپ ندارند. سواپ تنها به معاملاتی تعلق می‌گیرد که بیشتر از ۲۴ ساعت باز باشند. در واقع هزینه‌ای که به ازای هر۲۴ ساعت (یک روز) باز نگهداشتن معامله در فارکس به حساب معامله‌گر تعلق می‌گیرد، سواپ نامیده می‌شود.

نکته‌ای که باید در مورد پرداخت سواپ در نظر بگیریم این است که، سواپ پرداخت شده توسط معامله گر، برای تسویه سه روز دیگر است. و همچنین نرخ سواپ را قبلا معامله گر دیگری سه روز پیش پرداخت نموده است. پرداخت سواپ به صورت یک چرخه توسط معامله گران اتفاق می‌افتد.

سواپ مثبت نتیجه این است که بهره ای که بدست میارید بیشتر از مقداری هست که باید بپردازید. بیاید روی این موضوع دقیقتر بشیم. یه سری از ارزها از نوع low yielding و یه سری هم high yielding هستند. برای ارزهای low yielding می توانیم به عنوان مثال از JPY ، CHF و EUR نام ببریم. برای ارزهای high yielding هم میشه AUD و NZD رو به عنوان مثال بیان کنیم. البته تریدرهای حرفه ای ارزهای اگزاتیک مثل ZAR که همون راند آفریقای جنوبی هست رو هم مد نظر قرار می دهند.

برای مثال یورو و دلاراسترالیا رو در نظر می گیریم. فرضا در حال حاضر نرخ در منطقه یورو کمتر از صفر هست ولی در استرالیا این نرخ برابر 2% هست. این یعنی امکانش هست که با معامله EURAUD سواپ مثبت بدست آورد اما به این راحتی هم نیست. علتش این است که اولا در معامله کمتر از یک روز سواپ وجود ندارد. دوم اینکه اگه خلاف جهت معامله شما بازار حرکت کرد، سواپ مثبت چه فایده ای می تواند داشته باشد؟ !!!  مثلا در همین EURAUD با نرخ بهره ای که به طور فرضی نوشتم در فروش سواپ مثبت تولید میشود. پس باید جایی هم معامله باز شود حرکت نزولی در پیش روی بازار باشد.

نرخ سواپ آخر هفته چیست؟

شاید بهتر است بدانید که سواپ در روزهای چهارشنبه سه برابر محاسبه می‌شود. از آنجایی که تسویه معاملات فارکس سه روزه است، بنابراین اگر معامله‌گری در روز چهارشنبه حساب خود را تسویه نماید، تسویه حساب‌ها به یکشنبه و دو شنبه می‌خورد که روزهای تعطیل هستند، بنابراین باید سواپ این روزها را نیز پرداخت نمایند.

نحوه اطلاع از میزان سواپ معاملات

مبلغ سواپ تعلق گرفته به معاملات توسط بروکر محاسبه می‌شود و معامله‌گر به راحتی می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. . میزان سواپ تعلق گرفته به معاملات را در متاتریدر ۵ در پنجره toolbox و در متاتریدر ۴ در پنجره Terminal در کنار مبلغ profit می‌توان مشاهده نمود.

مراحل به دست آورن سواپ در برنامه متاتریدر

در برنامه متاتریدر از طریق مراحل زیر می‌توانید میزان سواپ را به دست آورید:

• برنامه متاتریدر را باز نموده و به پنجره MarketWatch مراجعه کنید. (در صورت باز نبودن پنجره MarketWatch از طریق کلید‌های میانبر Ctrl+M و یا از منوی View این پنجره را فعال کنید.)
• بر روی نماد معاملاتی مورد نظر راست کلیک نموده و از منوی باز شده گزینه Specification را انتخاب کنید.
• در پنجره Specification که باز شده است، دو گزینه swap long و swap short نمایش داده می‌شود.
• گزینه swap short نشان دهنده نرخ سواپ برای معاملات فروش است و گزینه swap long نشان دهنده نرخ سواپ برای معاملات خرید در این جفت ارز است. میزان هزینه‌ای که در این گزینه‌ها آورده شده شده هزینه swap به ازای یک شب (در ازای یک لات استاندارد) است.

نکته: Swap Long مربوط به معاملات خرید (BUY) و Swap Short مربوط به معاملات فروش (sell) است.

معرفی حساب‌های بدون نرخ بهره

در همه انواع حساب‌ها در تمام بروکرهای دنیا سواپ دریافت می‌شود. اما از آنجایی که در اسلام مشکل شرعی برای دریافت بهره وجود دارد، از این رو برخی از بروکرها که به مسلمانان و ایرانیان خدمات ارائه می‌کنند، دارای حساب‌های خاصی با نام حساب اسلامی هستند که در آن بهره‌ای از مشتریان دریافت نمی‌شود. این حساب‌ها حساب‌های بدون سواپ هستند.

البته لازم به ذکر است که کمیسیون حساب‌های اسلامی کمی بالاتر از حساب‌های معمولی هستند.

سخن آخر

امیدوارم از مطالب آموزش فارکس من در باینری آپشن کلاب استفاده کافی را ببرید. همانطور که قبلا هم اشاره شد، سواپ هزینه ای است که به ازای باز بودن ۲۴ ساعته معاملات به حساب معامله‌گر تعلق می‌گیرد. نرخ سواپ زمانی که معامله باز بود و معامله‌گر خریدار می‌باشد منفی است و بایستی آن را پرداخت کند. اما در شرایطی که معامله‌گر فروشنده باشد، این نرخ توسط خریدار پرداخت می‌شود.

اگه بخواهیم بر روی کاغذ و نه در عمل صحبت کنیم وقتی شما یک ارزی با نرخ بهره بالاتر می خرید و یک ارز با نرخ بهره پایین میفروشید در حقیقت دارید سواپ مثبتی رو بر معامله شارژ می کنید. به همین ترتیب هم اگر ارز با نرخ بهره پایین خریدید و ارز با نرخ بهره بالا فروختید نتیجه اش سواپ منفی میشود.

مثلا فرض کنین که AUDUSD خریدید. نرخ بهره در استرالیا 2.5% هست و در امریکا برابر با 0.5 درصد. حالا با خرید AUDUSD نرخ بهره شبانه به صورت زیر محاسبه میشه:

2.5-0.5=2%

نکته مهم‌تر اینکه، برای اینکه هزینه زیادی را برای سواپ پرداخت نکنید، بهتر است قبل از روز چهارشنبه اقدام به فروش سهام خود کنید.

برخی از بروکرها برای مسلمانانی که با نرخ بهره مشکل دارند، حساب‌های اسلامی بدون سوپ را ارائه می‌دهند. در این حساب‌ها از مشتریان بهره‌ای دریافت نمی‌شود. هر چند در حساب‌های کوتاه مدت که بیش از یک روز باز نیستند سواپ یا بهره دریافت نمی‌شود.

منابع برای مطالعه بیشتر:

• https://www.investopedia.com/terms/s/swap.asp
• https://en.wikipedia.org/wiki/Carry_(investment)